Vanaf eind januari 1945 maakte de Gewestelijke Sabotageafdeling van de Binnenlandse Strijdkrachten in de Zaanstreek rapporten over hun ondergrondse doen en laten. Ze geven een goed beeld van de chaotische laatste oorlogsmaanden in de regio. Op meitotmei.nl zijn alle rapportages te vinden, met […] soms wat duiding.

Deel 7: Garage Zaanland.

Koog-Zaandijk, 8-2-1945.
Ct. [Commandant] ploeg 2.
Rapport.

Betreffende Garage Zaanland.
Op 7-2-’45 is des middags te 15.30 u. in opdracht van mij informatie ingewonnen over bovengenoemde garage. Daarbij kwam vast te staan, dat er niets wegging, alleen de monteurs zouden naar A’dam gaan met medeneming van hun eigen gereedschap. Dit is echter al eenige maanden bekend, maar nog steeds niet uitgevoerd. Er waren zelfs weer een paar wagens [van de Wehrmacht] ter reparatie gebracht, waar zeker 14 dagen mee gemoeid is. We hebben daar goed contact met personen die safe zijn en zoodra er iets gaat gebeuren is het ons direct bekend. De wagen die uit W’veer gekomen was, heb ik in opdracht van Henk [Pol, echte naam Arend Kat] teruggestuurd.

We hebben daar goed contact met personen die safe zijn en zoodra er iets gaat gebeuren is het ons direct bekend.

Gerritsen [Schuilnaam van GSA-groepscommandant Piet Prins uit Koog aan de Zaan.]

P.S. Het adres van J.P. [De Zaandamse landwacht-commandant Jan Pieter] de Vries is Texelstr. 72 Zaandam. Hij is thuis.

Koog-Zaandijk, 8-2-1945.

Ct. Ploeg II
Rapport.

Betreffende Tel Westzijde.
Met 16 man goederen weggehaald bij bovengenoemd persoon. Om 12.10 waren allen present. De auto kwam om 12.15 voor, waarna we allen naar binnen zijn gegaan. Leen [waarschijnlijk Leen Vermeulen uit Zaandam] en z’n mensen hebben Tel en z’n vrouw in bedwang gehouden en binnenshuis alles onderzocht en weggehaald. Ik heb met m’n mannen pakhuis en kantoor onderhanden genomen. Alles is vlug afgehandeld. Binnen één uur tijds was de auto stampvol, zodat er nog vele goederen zijn achtergebleven, tot ons aller spijt. Een nieuw bezoek zou zeker de moeite waard zijn. Toen de auto vertrokken zijn er nog een paar jongens 10 min. achtergebleven, waarna alles is afgezwaaid. Om 15 uur ben ik naar W’veer gegaan en heb met Leen alles geteld, waarvan resultaat te zien is op ingesloten lijsten.

Gerritsen.
Ct. Pl. II.

Zuideinde 85

Rapport.
Onderwerp: Garage Zaanland.

Op Woensdag 7 Febr. ’45, te 7 uur ’s avonds, hebben we de garage van de Zaanland op [Zuideinde 85 in] de Koog gekraakt. Wij drongen met 3 man het huis van de bedrijfsleider, den Heer Kayser, binnen. De nummers 2 en 3 van Groep II hielden de familie met een knecht in bedwang. Ikzelf heb Kayser apart genomen, en deelde hem mede waarom wij gekomen waren. Hij verklaarde onmiddellijk dat hij van niets afwist, en dat er de volgende dag ook niets vervoerd zou worden. Ik dwong hem toen mij te vergezellen, om een onderzoek in te stellen. Hierbij liepen wij zijn schoonvader, den Heer Tak, tegen het lijf en die vertelde mij dat er 2 Duitsers, met automatische [geweren] in het kantoor, dat geheel de garage overziet, zaten. Ik heb toen de Sten-man no. 9 – Groep II verdekt opgesteld, zodat hij de Duitsers in de gaten kon houden. Tevens vertelde hij, dat deze Duitsers door een Wehrmachts-wagen opgehaald zouden worden.

Den Heer Tak vertelde mij dat er 2 Duitsers met automatische geweren in het kantoor zaten.

Ik heb direct de mensen gewaarschuwd die buiten stonden, om de wagen die uit Wormerveer van de NBS [Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten] naar de garage zou komen terug te sturen. Ik heb ondanks de Duitsers alles grondig doorzocht, doch heb geen materialen kunnen vinden. Omstreeks half acht arriveerde de Wehrmachts-wagen, en geen minuut later de wagen van de NBS. Deze werd opgevangen en teruggestuurd.

Ik stelde Kayser en zijn gezin verantwoordelijk wanneer het tot een treffen zou komen tussen NBS en de Duitsers. Den Heer Tak heeft toen de Duitsers geholpen, en omstreeks kwart voor acht vertrokken deze. Na nog even wat met den Heer Kayser gesproken te hebben, waaruit bleek dat hij geen NSB’er was, maar zelfs namen van NSB’ers wist te noemen, heb ik nogmaals de zaak doorzocht, maar niets kunnen vinden. Wel heb ik nog gedaan gekregen dat Kayser onze slechte accu’s voor goede accu’s, die in de Wehrmachts-wagens zitten, zou omruilen. Tot zover mijn rapport.

Henk Pol [Schuilnaam van de Zaandamse GSA-commandant Arend Kat.]