De Zaandamse politieman Robert Rudolf Pel (Zaandam, 21-11-1914/Huis ter Heide, 1-3-2008) was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de belangrijkste verzetsstrijders in de regio. Tientallen jaren later schreef hij voor een select publiek zijn herinneringen op aan de jaren 1940-’45. Ik heb dit bijzondere, niet eerder gepubliceerde verhaal van ‘Bob’ Pel opgedeeld in een aantal afleveringen.
Deel 9 en slot: De onderscheidingen.

Korpschef

Na 3 bewogen jaren in Indië, waarover ik destijds uitvoerig verslag heb gedaan, o.a. over de zaak-Westerling, die zich in mijn tijd op Zuid-Celebes afspeelde, keerde ik in 1949 juist vóór de overdracht van onze toenmalige koloniën aan Indonesië, met mijn gezin terug in Nederland, waar ik benoemd werd tot korpschef van Wormerveer en Krommenie. Ik was blij met deze benoeming, omdat ik daar gelegenheid kreeg mijn destijds begonnen rechtenstudie (als extraneus), welke door de oorlog geen doorgang kon vinden, in Leiden af te maken.

Na mijn terugkeer in Holland kreeg ik al spoedig allerlei uitnodigingen voor bijeenkomsten waar ik b.v. het Oorlogsherinneringskruis met Gesp voor de strijd in Lobith 1940 kreeg. Op een andere bijeenkomst kreeg ik het Kruis voor Orde en Vrede, voor de tijd in Indië. Er lag een uitnodiging van de Amerikaanse ambassadeur in Den Haag, waar ik een oorkonde kreeg voor het voorthelpen van Amerikaanse piloten, wier toestellen waren neergeschoten, maar het aardigst vond ik de uitnodiging om met 2 familieleden in het Paleis op de Dam te willen zijn en in aanwezigheid van prinses Wilhelmina mij de dapperheidsonderscheiding Kruis van Verdienste door Prins Bernhard, in zijn kwaliteit van opperbevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten, werd opgespeld.

Het aardigst vond ik de uitnodiging om met 2 familieleden in het Paleis op de Dam te willen zijn.

Zeemeeuw

Vooral de ‘mutatie’ maakte op mij indruk. Wij waren daar met ongeveer 19 man. Een marineofficier die had weten te vluchten uit een krijgsgevangenenkamp en na enorme moeilijkheden via Frankrijk en Spanje toch Engeland had weten te bereiken onder omstandigheden dat zelfs de Engelse geheime dienst twijfelde aan de juistheid van zijn verklaringen en hem aanvankelijk in arrest stelde op verdenking van spionage. Hij ontving de militaire Willemsorde.

Een goede vriend van mij, Remmert Aten (een houthandelaar), ontving de Bronzen Leeuw. Hij was in een koude herfstnacht met op zijn hoofd een kapje van de huid en veren van een zeemeeuw het Noordzeekanaal ingedoken, naar de voornaamste pijler van de Hembrug gezwommen, daar via een opening (werkluik) de pijler binnengeklommen langs verschillende leidingen, een houten schot verwijderd waarachter tientallen blokken trotyl lagen gestapeld, die stuk voor stuk verwijderd, zodat het de Duitsers onmogelijk werd deze spoorbrug op te blazen. Na een operatie van bijna 4 uur wist hij met de hulp van een paar vrienden volkomen uitgeput de oever te bereiken, terwijl al die tijd boven zijn hoofd een dubbelpatrouille van de Grüne Polizei over de brug patrouilleerde.

Hij was in een koude herfstnacht met op zijn hoofd een kapje van de huid en veren van een zeemeeuw het Noordzeekanaal ingedoken.

Prins Bernhard

Voorts ontvingen tientallen militairen die in Indië hadden gevochten en in diverse rangen onder levensgevaarlijke omstandigheden gewonde collega’s uit de vuurlinie hadden gesleept het Bronzen Kruis of het Kruis van Verdienste. Opmerkelijk was dat prins Bernhard van een ieder precies wist wat zich had afgespeeld en in een kort gesprek altijd de juiste toon wist te treffen. Alle CdK’s [Commissarissen der Koningin] en de gehele Generale Staf was aanwezig, prinses Wilhelmina genoot, dat was duidelijk merkbaar. Na afloop kregen wij een eenvoudige, maar gezonde broodmaaltijd!

Voorzitter, vrienden, dit was het verslag van mijn belevenissen gedurende de oorlogsjaren. De periode welke ik destijds bewust [tijdens een eerdere lezing] heb overgeslagen. Ik kende jullie destijds nog onvoldoende en had mijzelf beloofd nooit meer over deze gebeurtenissen te spreken. Nu heb ik het dus toch gedaan.

‘No problem’

Tot slot nog dit. Ruim 30 jaar later ging deze materie bij mij toch weer een rol spelen. Dat was op het moment van mijn afscheid als hoofdcommissaris en pensionering. Toen op een grote receptie op het stadhuis in Enschede de Duitse consul, Dr. Simon (een onbesproken figuur van Joodse huize), mededeelde dat de regering van de Duitse Bondsrepubliek had besloten mij toe te kennen het Duitse Kruis van Verdienste 1ste klasse, voor de wijze waarop ik in nauwe samenwerking met de Duitse politie in de grensstreken de criminaliteitsbestrijding van de grond had weten te tillen. De uitreiking zou binnenkort op de Duitse ambassade in Den Haag plaatsvinden. Ik zat daarmee. Wat moest ik doen? Ik belde mijn oud-burgemeester [in Zaandam] op, Wim Thomassen, destijds juist burgemeester van Rotterdam af. Hij zei: ‘No problem. Aannemen. Ik heb hem ook.’ En zo geschiedde.

Wat moest ik doen?

Deel 1: Na Lobith.
Deel 2: Hein Op den Velde.
Deel 3: In de cel.
Deel 4: Hannie Schaft en Jan Bonekamp.
Deel 5: Arrestaties.
Deel 6: Walraven van Hall.
Deel 7: Hulp aan piloten.
Deel 8: Hongerwinter.