Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

Broedermoord in de onderduik

Hoewel hun belangen overeenkwamen – de bezetter dwarszitten en heelhuids de bevrijding halen –, ging het soms toch akelig mis tussen onderduikers en hun helpers. Zelfs als het streek- en partijgenoten waren. Liquidaties Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken in Nederland naar schatting 350.000 personen onder. Publicist Bart FM Droog stelde in 2021 vast dat 32 … Lees meer

De ondergedoken vliegeniers in de Oud Heinstraat

De Oud Heinstraat was een veilige haven voor joodse onderduikers. Maar ook neergehaalde geallieerde vliegers konden terecht in dit hoekje van Zaandijk. Over de tientallen mensen die aan de Holocaust ontkwamen omdat ze op verschillende adressen in de Zaandijkse Oud Heinstraat onderdak kregen, schreef ik hier al eerder. De slechts 35 huizen tellende straat herbergde … Lees meer

Oud Heinstraat: 35 huizen, 25 joodse onderduikers

De Oud Heinstraat telde slechts 35 huizen, maar in dat kleine stukje Zaandijk was het tussen 1940 en 1945 een komen en gaan van joodse bewoners. En daar bleef het niet bij. Rooswijck Rooswijck – later zonder c – ontstond in de jaren dertig als een buurtje aan de rand van het Guisveld en naast … Lees meer

Hoe verzetsheld Joop Keijzer na de oorlog in ongenade viel (2)

Zo ongeveer elke illegale organisatie waarbij de Zaandijkse politieman Joop Keijzer betrokken was werd na enige tijd opgerold. De Stijkelgroep in 1941, een naamloos Zaans drukkersnetwerk en de Oranjeterroristen in 1943 en de ‘wilde’ verzetsgroep Koog-Bloemwijk in 1944; allemaal gingen ze voor de bijl. Keijzer overleefde alles. Al tijdens de oorlog begonnen de geruchten. Was … Lees meer

De Zaanstreek in de Tweede Wereldoorlog (3): Andreas Ausems

Deel 3 in een serie longreads over Zaanse verzetsstrijders die tussen 1940 en 1945 van landelijk of zelfs internationaal belang waren. Na de bevrijding raakten ze in de vergetelheid. Door hen hier te portretteren hoop ik ze weer een beetje zichtbaar te maken. De verhalen zijn, aangevuld met voetnoten en namenindex, ook te lezen in mijn boek Vrijgevochten. Zaans verzet in nationaal perspectief (1940-1945).In … Lees meer

Luwe Muusse uit Zaandijk, massamoordenaar

Slechts één Zaankanter werd na de bevrijding ter dood veroordeeld wegens oorlogsmisdaden. Zaandijker Luwe Muusse had dan ook een crimineel trackrecord dat door weinigen is overtroffen. Honderden Zaankanters moesten zich na mei 1945 verantwoorden voor collaboratie of andere oorlogsmisdrijven. Een handvol collaborateurs met een Zaans ’tintje’ hoorde in de navolgende jaren de doodstraf tegen zich uitspreken. Onder hen … Lees meer