Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
Wim Thomassen, de latere burgemeester van Zaandam, had een verleden als verzetsman. Het betekende niet dat ieder joods oorlogsslachtoffer kon rekenen op zijn empathie. “Uw auto heeft voor mij grotere waarde dan voor u.” In 1854 begon de jonge Jitschak Salomon Polak in de Steenwijker Oosterstraat een groothandel in kruiden, zuidvruchten en bakkersbenodigdheden. Het werd een … Lees meer
Het zijn slechts twee straten in zuidelijk Zaandam, maar de Tweede Wereldoorlog drukte er een stevig stempel op. In de Burgemeester van de Stadtstraat en de Burgemeester Ter Laanstraat wisselden leven en dood, bezetter en verzet elkaar vrijwel dagelijks af. De meeste huizen in dit deel van de Burgemeestersbuurt werden eind jaren ’30 opgeleverd. Het waren – … Lees meer
In de verslaglegging over de Zaanstreek in de Tweede Wereldoorlog komt de naam Douwe Soepboer regelmatig voor, maar alleen in relatie tot het opblazen van het Zaandamse Arbeidsbureau. Soepboers verzetsrol beperken tot die ene spektakeldaad doet hem echter ernstig tekort. De succesvolle actie, in de nacht van 20 op 21 mei 1943, om het Zaandamse Arbeidsbureau te … Lees meer
Zijn politieke keuze kan worden beschouwd als een domme vergissing. Het niet nee durven zeggen toen er werd aangedrongen op een NSB-lidmaatschap had vervolgens ingrijpende consequenties voor de Zaandamse fotohandelaar Willem Jan Lambeek en zijn gezin. Eigenlijk was Lambeek het constante aandringen van zijn kennis H. van Rijn, die even verderop een slagerij had, een beetje zat. En toen … Lees meer
Op 5 mei 1945 was ook de Zaanstreek bevrijd. Enkele dagen later werd dat in Zaandam gevierd met een groots defilé, ten overstaan van de uit zijn schuilplaats teruggekeerde burgemeester Joris in ’t Veld. De Verkade Harmonie deed er aan mee, padvinders, de PTT en talloze andere groepen. Waaronder enkele tientallen joodse overlevenden. Onlangs dook … Lees meer
Hoewel na de Tweede Wereldoorlog ‘slechts’ één Zaankanter tot de doodstraf werd veroordeeld, Luwe Muusse, waren er nog vier collaborateurs met een Zaans tintje die hetzelfde vonnis te horen kregen. Over Abraham Kaper (de enige die daadwerkelijk werd gefusilleerd), Hendrik van der Kraan en Maarten Scheffer schreef ik al eerder. De laatste in dit rijtje is Gerrit Reinier Mozer (Amsterdam, 23-7-1897). … Lees meer
Deel 7 in een serie longreads over Zaanse verzetsstrijders die tussen 1940 en 1945 van landelijk of zelfs internationaal belang waren. Na de bevrijding raakten ze in de vergetelheid. Door hen hier te portretteren hoop ik ze weer een beetje zichtbaar te maken. Alle portretten zijn, aangevuld met voetnoten en namenindex, ook te lezen in mijn boek Vrijgevochten. Zaans verzet in nationaal perspectief … Lees meer
Deel 6 in een serie longreads over Zaanse verzetsstrijders die tussen 1940 en 1945 van landelijk of zelfs internationaal belang waren. Na de bevrijding raakten ze in de vergetelheid. Door hen hier te portretteren hoop ik ze weer een beetje zichtbaar te maken. Alle verhalen zijn, aangevuld met voetnoten en namenindex, ook te lezen in mijn boek Vrijgevochten. Zaans verzet in nationaal perspectief … Lees meer