Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
Het is een intrigerende zin uit de inventarisbeschrijving van de Nederlandsche Basalt Maatschappij. “Deze stukken betroffen de Oorlogsperiode 1939-1946 en werden vermoedelijk door een van de leden van de RVB door de versnipperaar geduwd.” Wilde de Raad van Bestuur het zwarte oorlogsverleden van dit Zaanse bedrijf verdoezelen? Gelukkig liggen er bij het Nationaal Archief schaduwdossiers. … Lees meer
Het zijn intrigerende zinnen over Antonie Koster in Spionage, arrestaties en moord aan de IJssel: “Hij is een belangrijke pion in het verzet en is als instrumentmaker werkzaam geweest op de Rijks Artillerie Inrichting Hembrug te Zaandam. Daar weet hij – in zijn kunstbeen – springstof, munitie en gedemonteerde pistolen naar buiten te smokkelen.” Aan … Lees meer
Het is ongetwijfeld toeval, maar er liepen meerdere lijntjes van de Zaanstreek in oorlogstijd naar de inlichtingendiensten in Groot-Brittannië. Vier in bezet Nederland gedropte geheim agenten en een inlichtingenchef kwamen uit Zaandam, Wormerveer en Zaandijk. Onder wie Maarten Cieremans. Het valt op, de link tussen de verschillende geheime diensten in Engeland en de aanwezigheid daar … Lees meer
De afbraak van wat na de bevrijding de Zaanse commandopost van de Binnenlandse Strijdkrachten werd, betekent het zoveelste verlies van een tastbare herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Dit kantoor is het laatste resterende gebouw in wat vroeger het Zaandamse stationsgebied vormde. In de jaren twintig van de vorige eeuw werd het kantoor aan de Provincialeweg … Lees meer
De geboren Wormerveerder Co van Tijen was een luchtvaartpionier, avonturier en verzetsstrijder. De beruchte V-Mann Anton van der Waals maakte in 1943 een eind aan zijn illegale werk, door hem in Zaandam te laten arresteren. “Voor mij was er eigenlijk geen enkele reden tot wantrouwen.” Op 14 januari 1897 komt Jacobus Elisa – kortweg Co … Lees meer
Samen met Geke van de Kamp en Sander Wegereef schreef ik in 2017 het boekje De Februaristaking in de Zaanstreek (het is nog verkrijgbaar). De centrale hoofdstukken en een toegift zijn nu ook online te lezen. Hier het slot, over het verslag van de grootste werkonderbreking die de Zaanstreek ooit kende door een latere Zaanse … Lees meer
De sociaaldemocratische tekenaar Jan Rot (1892-1982) verliet zijn geboorteplaats Zaandam toen hij 36 was, maar zou er nog regelmatig naar terugkeren. Niet in het minst vanwege zijn verzetswerk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jan Rot, geboren op 27 augustus 1892, is het tiende en een-na-laatste kind van zijn gelijknamige vader en van Alida Rot-Nel. Rot sr. … Lees meer
De ter dood veroordeelde Jacques Philippa zat na de oorlog 29 jaar ondergedoken op de zolder van zijn ouderlijk huis. Hij haalde daarmee in 1974, toen hij alsnog werd gearresteerd, alle kranten. Het lid van de moordlustige Bloedgroep Norg begon zijn gewelddadige nazistische loopbaan in Zaandam, als hopman bij de NSB. Over de zware oorlogsmisdadiger … Lees meer