Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

Rheinmetall sloopte in én na de oorlog Nederlands grootste munitiebedrijf

Tijdens de Hongerwinter verwoestte Hitler-steunpilaar Rheinmetall de Artillerie-Inrichtingen. Kort na de laatste eeuwwisseling ontmantelde deze Duitse munitiefabrikant de Zaandamse concurrent voor de tweede keer. Ditmaal was het de doodsteek. Tweede Wereldoorlog Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, zijn de Artillerie-Inrichtingen in Zaandam eigendom van de Nederlandse staat. Dat verandert uiteraard tijdens de bezetting. Per 15 mei … Lees meer

Het hoofdkwartier in de Harenmakersdwarsstraat

Rie Kat-van Leeuwen zwaaide de scepter in het hoofdkwartier van het gewapend verzet in de zuidelijke Zaanstreek. Ze betaalde er na de oorlog een hoge tol voor. Gewestelijke Sabotageafdeling Na de vorming van de Binnenlandse Strijdkrachten in september 1944 ging een deel van het gewapend verzet in de Zaanstreek verder onder de naam Gewestelijke Sabotageafdeling. … Lees meer

Een eeuw Zaanse synagogefoto’s

Hoewel de synagoge in Zaandam dateert uit 1865 zijn mij slechts negen foto’s bekend waarop dit godshuis – soms slechts gedeeltelijk – zichtbaar is tot de dag dat de nazi’s driekwart eeuw later Nederland overnamen. Hieronder een eeuw aan sjoelfoto’s. Van de allereerste uit 1890 tot en met die van de gedeeltelijke afbraak, honderd jaar … Lees meer

Broedermoord in de onderduik

Hoewel hun belangen overeenkwamen – de bezetter dwarszitten en heelhuids de bevrijding halen –, ging het soms toch akelig mis tussen onderduikers en hun helpers. Zelfs als het streek- en partijgenoten waren. Liquidaties Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken in Nederland naar schatting 350.000 personen onder. Publicist Bart FM Droog stelde in 2021 vast dat 32 … Lees meer

Aanslag op het Arbeidsbureau: de foto’s.

De aanslag op het Arbeidsbureau van Zaandam, in de nacht van 20 op 21 mei 1943, behoort tot de spectaculairste acties van het Zaanse verzet. In het navolgende etmaal werden er opvallend veel foto’s gemaakt van de gevolgen. Bakkerschool Door het Gewestelijk Arbeidsbureau in de as te leggen, maakte het Zaanse verzet het een stuk … Lees meer

Verzetsman Bob Pel (9): Onderscheiden

De Zaandamse politieman Robert Rudolf Pel (Zaandam, 21-11-1914/Huis ter Heide, 1-3-2008) was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de belangrijkste verzetsstrijders in de regio. Tientallen jaren later schreef hij voor een select publiek zijn herinneringen op aan de jaren 1940-’45. Ik heb dit bijzondere, niet eerder gepubliceerde verhaal van ‘Bob’ Pel opgedeeld in een aantal … Lees meer

Verzetsman Bob Pel (8): Honger

De Zaandamse politieman Robert Rudolf Pel (Zaandam, 21-11-1914/Huis ter Heide, 1-3-2008) was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de belangrijkste verzetsstrijders in de regio. Tientallen jaren later schreef hij voor een select publiek zijn herinneringen op aan de jaren 1940-’45. Ik heb dit bijzondere, niet eerder gepubliceerde verhaal van ‘Bob’ Pel opgedeeld in een aantal … Lees meer

Verzetsman Bob Pel (7): Piloten

De Zaandamse politieman Robert Rudolf Pel (Zaandam, 21-11-1914/Huis ter Heide, 1-3-2008) was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de belangrijkste verzetsstrijders in de regio. Tientallen jaren later schreef hij voor een select publiek zijn herinneringen op aan de jaren 1940-’45. Ik heb dit bijzondere, niet eerder gepubliceerde verhaal van ‘Bob’ Pel opgedeeld in een aantal … Lees meer