Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

De zwarte jaren van de Nederlandsche Basalt Maatschappij

Het is een intrigerende zin uit de inventarisbeschrijving van de Nederlandsche Basalt Maatschappij. “Deze stukken betroffen de Oorlogsperiode 1939-1946 en werden vermoedelijk door één van de leden van de RVB door de versnipperaar geduwd.” Wilde de Raad van Bestuur het zwarte oorlogsverleden van dit Zaanse bedrijf verdoezelen? Gelukkig liggen er bij het Nationaal Archief schaduwdossiers. … Lees meer

Beenprothese met wapens

Het zijn intrigerende zinnen over Antonie Koster in Spionage, arrestaties en moord aan de IJssel: “Hij is een belangrijke pion in het verzet en is als instrumentmaker werkzaam geweest op de Rijks Artillerie Inrichting Hembrug te Zaandam. Daar weet hij – in zijn kunstbeen – springstof, munitie en gedemonteerde pistolen naar buiten te smokkelen.” Aan … Lees meer

Het geplande, maar nooit geschreven CPN-gedenkboek

Geen politieke organisatie had tussen 1940 en 1945 zoveel doden te betreuren als de Communistische Partij van Nederland. Ruim duizend leden en sympathisanten stierven in een concentratiekamp, een gevangenis of voor een vuurpeloton. De naoorlogse CPN had dus alle reden om een uitgebreid in memoriam aan hen te wijden. Maar het gedenkboek dat de partij … Lees meer

Het naoorlogse gevecht van geheim agente Trix Terwindt

De enige vrouw die verzeild raakte in het Englandspiel en dat bijna met haar leven bekocht, moest na de oorlog nogmaals de strijd aangaan. Tientallen jaren vocht de zwaar getraumatiseerde voormalige geheim agente Trix Terwindt voor een fatsoenlijk oorlogspensioen. Met weinig succes. Ooit een BN’er, daarna zo goed als vergeten. Ze behoorde in de jaren … Lees meer

De jacht op de laatste illegale zender (3)

Met de vrijheid in zicht was er in bezet Nederland nog maar één illegale zender in de lucht. En die werd opgejaagd door de nazi’s. In deze driedelige longread de dagboeknotities van marconist Jack Verhagen, die achtereenvolgens in Alkmaar (deel 1), Koog aan de Zaan (deel 2) en Zaandam (deel 3) maandenlang schuil- en zendplaatsen … Lees meer

De jacht op de laatste illegale zender (2)

Met de vrijheid in zicht was er in bezet Nederland nog maar één illegale zender in de lucht. En die werd opgejaagd door de nazi’s. In deze driedelige longread de dagboeknotities van marconist Jack Verhagen, die achtereenvolgens in Alkmaar (deel 1), Koog aan de Zaan (deel 2) en Zaandam (deel 3) maandenlang schuil- en zendplaatsen … Lees meer

De jacht op de laatste illegale zender (1)

Met de vrijheid in zicht was er in bezet Nederland nog maar één illegale zender in de lucht. En die werd opgejaagd door de nazi’s. In deze driedelige longread de dagboeknotities van marconist Jack Verhagen, die achtereenvolgens in Alkmaar (deel 1), Koog aan de Zaan (deel 2) en Zaandam (deel 3) maandenlang schuil- en zendplaatsen … Lees meer

Jan Rot: socialistische tekenaar en verzetsman

De sociaaldemocratische tekenaar Jan Rot (1892-1982) verliet zijn geboorteplaats Zaandam toen hij 36 was, maar zou er nog regelmatig naar terugkeren. Vooral vanwege zijn verzetswerk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jan Rot, geboren op 27 augustus 1892, is het tiende en een-na-laatste kind van zijn gelijknamige vader en van Alida Rot-Nel. Rot sr. werkt vanaf 1886 … Lees meer