Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
Toen de Zaanse politie in de Hongerwinter de toenemende criminaliteit niet langer de baas was, sprongen de Binnenlandse Strijdkrachten bij. Dat ging op weinig zachtzinnige wijze. Meerdere misdadigers stierven door een kogel van het verzet. De Zaandamse inbreker/zwarthandelaar Gerrit Jan Brinkman, telg uit een familie met veel verzetsstrijders, ontsnapte op het nippertje aan een voortijdige … Lees verder
Joodse Nederlanders die de Holocaust overleefden kregen na de oorlog vaak te maken met een kille overheid, geroofd bezit en belastingnaheffingen. Duits-joodse en politieke vluchtelingen in Nederland moesten ook nog eens bewijzen dat ze geen ‘vijand’ waren. En daar stevig voor betalen. Weinig empathie Dat de weinige Nederlandse joden die de bevrijding mochten beleven daarna … Lees verder
Remmert Aten en Jaap Boll verwierven nationale faam omdat ze in de nacht van 26 op 27 september 1944 na een gewaagde zwempartij tonnen springstof uit een pijler van de Hembrug wisten te verwijderen. Amper bekend: er werden het laatste oorlogsjaar nog zeven pogingen gedaan om te voorkomen dat de Duitsers deze cruciale spoorbrug opbliezen. … Lees verder
Op 24 september 1994 overleed Gé Franken op 74-jarige leeftijd in Zaandam, waar hij eerder onder meer burgemeester en Bruynzeel-directeur was. Het scheelde echter weinig of deze oud-verzetsstrijder vond al een halve eeuw eerder een (gewelddadig) einde. Zijn vijanden: enkele mede-illegalen. Hieronder een fragment over die angstige weken uit mijn in 2024 verschenen boek Gé … Lees verder
Rie Kat-van Leeuwen zwaaide de scepter in het hoofdkwartier van het gewapend verzet in de zuidelijke Zaanstreek. Ze betaalde er na de oorlog een hoge tol voor. Gewestelijke Sabotageafdeling Na de vorming van de Binnenlandse Strijdkrachten in september 1944 ging een deel van het gewapend verzet in de Zaanstreek verder onder de naam Gewestelijke Sabotageafdeling. … Lees verder
Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie bewaart een set oorlogsbrieven waarin ene J. Spreeuw tussen 1942 en 1944 week na week zijn gal spuwt over de Duitse bezettingsmacht. Dapper, maar vooral ook erg riskant. Wie was deze Zaandamse opposant? Pseudoniem? Aanvankelijk dacht ik dat J. Spreeuw een pseudoniem was. Aanvankelijk dacht ik dat J. Spreeuw een … Lees verder
De Zaanstreek bleef tussen 1940 en 1945 gespaard voor grootschalige bombardementen. Het aantal slachtoffers door projectielen was daardoor beperkt, al bleef de regio niet schadevrij. De dodelijkste afworp vond in de nacht van 1 maart 1941 plaats boven Koog aan de Zaan. Zes doden Was het een navigatiefout van een geallieerde bommenwerper? Een noodafworp van … Lees verder
Tientallen jaren lagen er onder een Zaandamse zoldervloer illegale bladen en lijsten met namen van plaatselijke NSB’ers verborgen. Moesten deze papieren dienen als bewijs dat de eigenaars, Willem en Gerda Beekhuis, tijdens de oorlog aan de goede kant stonden? Of was het voor dit artsenechtpaar een ‘levensverzekering’ tegen collaboratiebeschuldigingen? Ooievaarstraat Tijdens werkzaamheden in de woning … Lees verder