Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
De eerste weken van de bezetting hielden de nazi’s zich relatief koest in Nederland. In juni en juli 1940 ontstonden de eerste rimpelingen. De politie in Zaandam noteerde bominslagen, rumoer op de zogeheten Anjerdag en antisemitische acties van de NSB. Hieronder een fragment uit mijn in 2025 verschenen boek ‘Het is met geen pen te … Lees verder
Na anderhalf jaar Arbeitseinsatz en een ontsnapping verlangde Pieter Berkhout meer dan ooit naar zijn vrouw en zijn woonplaats Zaandam. Maar ook al was Nederland bevrijd, het bleek nog niet zo makkelijk om thuis te komen. In zijn dagboek hield Berkhout de moeizame terugkeer bij. Amerikaans uniform De geboren Assendelver Pieter Berkhout (1913) verbleef vanwege … Lees verder
Ik ken geen ander voorbeeld van een joods gezin in Nederland dat, ongehinderd door de autoriteiten, tijdens de bezetting onder de eigen naam in het eigen huis kon blijven wonen. Door een combinatie van succesvolle obstructie, een dosis geluk en missers van de anders zo gründlich opererende nazi’s kwam de Zaandamse familie Strauss strijdend, maar … Lees verder
Levie Fles voorspelde al in 1933 griezelig nauwkeurig hoe de toen net aangetreden rijkskanselier Adolf Hitler jaren later zou handelen. Hij voorzag zelfs de inval in Nederland en de Holocaust. Hitler, schreef hij, ‘drijft een deel van zijn eigen staatsburgers op een hoop, om dezen zoo spoedig en zoo radicaal mogelijk met gas te vergiftigen.’ … Lees verder
Een bewoner van de Oud Heinstraat 14 in Zaandijk speelde tussen juli 1944 en mei 1945 een opmerkelijke rol. Hij was vertrouwensman van NSB-bestuurders, maar ook van het verzet. En hij misbruikte zijn positie om op grote schaal geld te verduisteren. Ruim een ton maar liefst, de grootste financiële fraude die de Zaanstreek kende tijdens … Lees verder
Toen de Zaanse politie in de Hongerwinter de toenemende criminaliteit niet langer de baas was, sprongen de Binnenlandse Strijdkrachten bij. Dat ging op weinig zachtzinnige wijze. Meerdere misdadigers stierven door een kogel van het verzet. De Zaandamse inbreker/zwarthandelaar Gerrit Jan Brinkman, telg uit een familie met veel verzetsstrijders, ontsnapte op het nippertje aan een voortijdige … Lees verder
Joodse Nederlanders die de Holocaust overleefden kregen na de oorlog vaak te maken met een kille overheid, geroofd bezit en belastingnaheffingen. Duits-joodse en politieke vluchtelingen in Nederland moesten ook nog eens bewijzen dat ze geen ‘vijand’ waren. En daar stevig voor betalen. Weinig empathie Dat de weinige Nederlandse joden die de bevrijding mochten beleven daarna … Lees verder
Remmert Aten en Jaap Boll verwierven nationale faam omdat ze in de nacht van 26 op 27 september 1944 na een gewaagde zwempartij tonnen springstof uit een pijler van de Hembrug wisten te verwijderen. Amper bekend: er werden het laatste oorlogsjaar nog zeven pogingen gedaan om te voorkomen dat de Duitsers deze cruciale spoorbrug opbliezen. … Lees verder