Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
Hoewel de synagoge in Zaandam dateert uit 1865 zijn mij slechts negen foto’s bekend waarop dit godshuis – soms slechts gedeeltelijk – zichtbaar is tot de dag dat de nazi’s driekwart eeuw later Nederland overnamen. Hieronder een eeuw aan sjoelfoto’s. Van de allereerste uit 1890 tot en met die van de gedeeltelijke afbraak, honderd jaar … Lees meer
Met het oog op het in oude luister herstellen van dat wat er resteert van de Zaandamse synagoge schreef ik onderstaand artikel. Een verkorte en aangepaste versie is, in de vorm van een met foto’s aangevulde brochure, gratis verkrijgbaar bij de voormalige sjoel (Gedempte Gracht 40 in Zaandam). De wandelaar die ter hoogte van Gedempte … Lees meer
Na de bevrijding bleek er van de Zaandamse synagoge-inventaris verrassend veel bewaard gebleven. In de daarop volgende decennia verdwenen vrijwel alle bezittingen alsnog, vaak op raadselachtige wijze. Wat gebeurde er met de inboedel? Op deze site heb ik al eens geschreven over de zoekgeraakte Zaanse synagoge-inventaris. Maar met de jaren komt er meer informatie naar … Lees meer
De gemeenteraad van Zaanstad besloot in 2010 unaniem dat het Inverdanproject ‘pas is afgerond als de synagoge in oude luister is hersteld’. Het duurde sindsdien ruim acht jaar voor een projectontwikkelaar het tot winkel verbouwde monument op de Gedempte Gracht kocht en zich bereid verklaarde het te restaureren. Uit teruggevonden documenten wordt duidelijk hoe de … Lees meer
In 2017 werd er een nieuwe gevelsteen geplaatst in wat resteerde van de Zaandamse synagoge. Het inspireerde Willem Munters om een toepasselijk gedicht te schrijven. zaandam 1865 de wind fluistert de gevelsteen vreemde tekens in het heiligdom, Eeuwige, dat uw handen hebben neergezet huis van samenkomst vanaf het begin 75 jaar lang fluistert de wind … Lees meer
Waar het huidige college van B&W pogingen doet om de Zaandamse synagoge in de oude luister te herstellen, deed in de zomer van 1942 een wethouder zijn uiterste best om elke herinnering aan het joodse gebedshuis uit te wissen. De makelaar Jacob IJdenberg (Zaandam, 5-8-1893) werd in juni 1941 op voorspraak van de fanatieke NSB-burgemeester Cornelis … Lees meer