Een eeuw Zaanse synagogefoto’s

Hoewel de synagoge in Zaandam dateert uit 1865 zijn mij slechts negen foto’s bekend waarop dit godshuis – soms slechts gedeeltelijk – zichtbaar is tot de dag dat de nazi’s driekwart eeuw later Nederland overnamen. Hieronder een eeuw aan sjoelfoto’s. Van de allereerste uit 1890 tot en met die van de gedeeltelijke afbraak, honderd jaar … Lees verder

Het afscheidsbriefje van Walraven van Hall

Walraven van Hall, de centrale man van het Nederlandse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, nam in een Amsterdamse cel afscheid van zijn gezin. Daags voor zijn executie op 12 februari 1945 schreef hij hen een hartverscheurend laatste briefje. Ruim driekwart eeuw later mag ook de buitenwereld het lezen. Toen ik in 2005 werkte aan het … Lees verder

Kultuurkamerartiesten op de gevoelige plaat

Artiesten die zich tijdens de oorlog aansloten bij de Kultuurkamer konden, tot de Hongerwinter toesloeg, vaak een flink salaris bij elkaar sprokkelen. Een particuliere fotoverzameling geeft een aantal van hen een gezicht. Jarenlang had theater Carré met verlies gedraaid. Maar in het seizoen 1942-’43 was er eindelijk weer winst, ruim 126.000 gulden. Een jaar later … Lees verder

Unieke foto’s van de Februaristaking

In de zomer van 2016 nam de tachtigjarige Gerard Wijdenes contact op. Of ik geïnteresseerd was in een fotoalbum van zijn ouders, wat boeken over de jaren ’40-’45 in de Zaanstreek en een pak oude oorlogskranten. Dat was ik natuurlijk. Ik bladerde het fotoboek door en stuitte op vier foto’s die blijkens het bijschrift op 25 februari 1941 waren gemaakt in … Lees verder

Waar is Lambeeks Hitlerfilm?

Zijn politieke keuze kan worden beschouwd als een domme vergissing. Het niet nee durven zeggen toen er werd aangedrongen op een NSB-lidmaatschap had vervolgens ingrijpende consequenties voor de Zaandamse fotohandelaar Willem Jan Lambeek en zijn gezin. Eigenlijk was Lambeek het constante aandringen van zijn kennis H. van Rijn, die even verderop een slagerij had, een beetje zat. En toen … Lees verder