(On)gewild joods roofgoed

Zijn naam komt niet voor in het rapport van de Radboud Universiteit over de roof van vastgoed dat eigendom was van Zaans-joodse inwoners. Toch kocht en verkocht ook de Zaandamse makelaar Pieter Dirk Pos zulke huizen. Zij het (vooral?) in Amsterdam en wellicht niet van harte. Abraham Groonheim Zes dagen per week, van maandag t/m … Lees verder

‘Verzetsstrijder’ Pistolen Paultje was een sjoemelende SS-vriend

De zelfbenoemde verzetsstrijder ‘Pistolen Paultje’ Wilking was in werkelijkheid een collaborerende zwarthandelaar. Na de oorlog probeerde hij met zijn verzonnen heldenepos de Stichting 1940-1945 een poot uit te draaien. Groep Melchior ‘Hij zat tijdens de oorlog bij de sabotagegroep Melchior. Daar heeft hij allerlei onderscheidingen voor gekregen’, schreef Jan D. Swart op 12 oktober 1996 … Lees verder

Wie vermoordde Monne de Miranda?

Werd Monne de Miranda in kamp Amersfoort vermoord door communistische medegevangenen, zoals nog altijd het verhaal gaat? Of waren het nazi’s die de voormalige Amsterdamse wethouder om het leven brachten? Een reconstructie. Op 21 maart 2025, precies honderdvijftig jaar na zijn geboorte, keerde voormalig wethouder Monne de Miranda terug naar het gemeentehuis van Amsterdam, in … Lees verder

De helletocht van Dirk van der Veen (1)

Een klein jaar na de bevrijding beschreef de Koogse verzetsstrijder Dirk van der Veen zijn ervaringen in Amsterdam, Vught en Dachau. Het resultaat: een genuanceerd, eerlijk en nauwgezet verslag van zijn tijd als gevangene van de nazi’s. In deel 1: Arrestatie en Amsterdam. Onderduikers Kantoorbediende Hendrik (‘Dirk’) van der Veen (Wormerveer, 15-5-1907) woonde tijdens de … Lees verder

De oorlog van Jan ‘Keefman’ Arends

Jan ‘Keefman’ Arends solliciteerde in mei 1943 bij de Duitse Kriegsmarine in Amsterdam. Deze tot nu toe onbekende misstap was het begin van een deprimerende zwerftocht die de rest van zijn korte, door een sprong van de vijfde verdieping beëindigde leven zou duren. ‘Schrijvers worden getrapt.’ Oorlogsverleden ‘Het is nog 1972. Arends wilde zich aan … Lees verder

Het verzet, de verrader, zijn vrouw en hun vriendin (1)

De Amsterdamse assistent-jurist Johan (‘Han’) van Lom verraadde in januari 1945 de top van de Nederlandse illegaliteit, in een poging zijn vriendin Tjodina (‘Ini’) Tymstra uit de handen van de Sicherheitsdienst te krijgen. Zowel Ini als Van Loms vrouw Cornelia (‘Non’) schreef over die roerige periode. De liquidatie van de verrader, het lot van zijn … Lees verder

De ondergang van de oliehaven

Op 14 mei 1940, de dag dat het Nederlandse leger capituleerde, werd een groot deel van de Amsterdamse Petroleumhaven vernietigd. In de navolgende dagen zag de Zaanse bevolking immense rookwolken langsdrijven. Maar wie was verantwoordelijk voor deze verwoesting? Een verslag, aan de hand van een reeks bijzondere foto’s. De Petroleumhaven werd eind negentiende eeuw aangelegd … Lees verder

Het Amsterdamse namenmonument voor de Holocaustslachtoffers zal nooit af zijn

Het Namenmonument voor de 102.000 Holocaustslachtoffers heeft eindelijk zijn plek in Amsterdam. Helaas dreigt het een project te worden dat eeuwig ‘under construction’ is.  De gemeenteraad van Amsterdam moet volgende maand nog even akkoord gaan met de beoogde locatie, maar dat lijkt een formaliteit te zijn. Na jaren onzekerheid gloort er licht: het Holocaust Namenmonument Nederland krijgt een … Lees verder