Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

Sinterklaas bij de Eikema’s

NIOD-medewerkster Hinke Piersma presenteerde in oktober 2009 het boek Zou de goede Sint wel komen… Ze heeft een stuk of vijftig Sinterklaasrijmen uit de oorlog bij elkaar gezet en geduid. Die hebben met elkaar gemeen dat daarin de bezetter en zijn handlangers worden verwenst. De Zaanstreek speelt ook een rol in het boek. Twee keer zelfs.

In de inleiding haalt Piersma de joodse onderduiker ‘I. Blitz’ aan, die tijdens de oorlog ’bij het echtpaar Geertje en Jan in Krommenie’ verbleef. Op de website Joods Monument Zaanstreek is veel te lezen over deze Isidore Blitz, die bij Jan en Geertje Koomen op de Noorderhoofdstraat gastvrijheid vond en daar ook de pakjesavond meemaakte. ‘St. Nicolaas is voor ons onmogelijk’, schreef een rouwende Blitz in december 1943 in zijn dagboek.

Vader en dochter Blitz in 1947 in Amsterdam (C. van Weezel).

Eén van de vijftig gedichten in Zou de goede Sint wel komen… is geschreven voor dominee Jan Eikema (Piersma vermoedt door een verzetsvriend). In het Sinterklaasrijm uit 1940 komt de strijdbare geest naar voren binnen deze Zaandamse familie (Eikema was dominee in de Bullekerk en belandde al snel tot aan zijn nek in het illegale werk). Het gaat als volgt:

Ik zie je land, bezaaid met groene en bruine Heeren.
Zij kijken de menschen aan, ik dacht ‘krijg de kleeren’

Zeer geachte Ds. (en vriend) Eikema.
Ik, de Sint, lach met een lokkend gezicht.
Hoe krijg ik het voor elkaar, een cadeau en een gedicht.
voor Ds. Eikema, o là là!!!!
Eerst op de fiets uit Spanje.
(Want benzine voor auto of vliegtuig was er niet)
Dan driemaal een douane-bureau.
Het was maar een kippeneindje Madrid-Zaandam.
Voor mij geen strubbel, ik ben er zoo!!!!
Nederland, wat is Uw land veranderd, Dominé?
Ik mis dat echte Hollandsche idée!
De spontaniteit, de vrijheid van weleer.
Die vind en zie ik nergens meer.
Ik zie je land, bezaaid met groene en bruine Heeren.
Zij kijken de menschen aan, ik dacht ‘krijg de kleeren’
Ik heb me maar even kwaad gemaakt.
Iets wat de Sint het hart raakt.
Toen ging ik weer staan, zeer hoog.
Dominé, ik voorspel veel goeds, ik heb een geoefend oog.
…Maar nú, je cadeautje.
Anders leg je nog het loodje!
Ja… Jij hebt ook je portie wel gehad dit jaar.
Blijf toch op beter toekomst hopen, al gaat het nog zoo raar.
Piet zat dikwijls met zijn zender bij je op het kleed.
Hij had dan potlood en papier gereed.
Vol vreugde kwam hij dan bij mij aan.
En vertelde, Dominé heeft het weer ‘reuze’ gedaan.
‘Die steekt niets onder stoelen of banken.’
Hij laat het vrijheidswoord voor ieder weerklanken.
‘Zulke menschen geven ons vertrouwen.
Op vrijheid kan de Sint slechts bouwen.
Dominé zorg jij voor de geestesspijze
Ik zorg voor de belooning en de prijzen.’
Natuurlijk weet ik niet, of je hiervan houdt?
Het is geen opgedroogde kikker, geen parfum of zoethout.
Zelf moet je eerst maar raden, denk maar!
Adieu, mijn waarde vriend collega tot het volgend jaar.”

Scan10005
Jan Eikema (1895-1975).

Mijn verhaal over de oorlogsverdiensten van Jan Eikema en zijn dochter Hanneke is hier te lezen.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en dit wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.

ValutaBedrag