De acht laatste (en zwaarste) oorlogsmaanden hield Dick Daalder een dagboek bij. De in Koog aan de Zaan wonende verzetsman was goed op de hoogte van de soms traumatische dagelijkse gang van zaken. Op Mei tot Mei publiceer ik in wekelijkse etappes zijn hele dagboek, met [ ] her en der wat duiding.
Donderdag 12 oktober
Dinsdag hebben wij kennisgemaakt met de weerwraak over de aanslag op de spoorlijn. In hoeverre de terechtstelling van 5 mensen aan de Zaanweg tegenover het politiebureau te Wormerveer daartoe behoort, is niet bekend. In Wormerveer is enige dagen geleden een inspecteur van politie, een NSB’er [Jan Willem Bouwens], vermoord. Zaterdag waren er een aantal gijzelaars gepakt, waaronder enige firmanten van de firma Jan Dekker. Ook de 75-jarige Johan Dekker werd zondagavond medegenomen. Als eis was gesteld, dat zich twee Brouwers [Cornelis Simon en zijn zoon Gerrit] en een jonge Hofland [Herman Willem alias ‘Toffie’] zouden melden.
De Brouwers meldden zich en werden weer vrijgelaten. In plaats van de jonge Hofland meldde zich diens vader. Dinsdag is met een mitrailleursalvo terechtgesteld de oude [Dirk] Hofland en vier anderen, niet-Wormerveerders [Jan Goldschmeding, Cornelis Yvo George Dijksterhuis, Beene Dijkstra en Jan van der Weerd].
Zoals gezegd weten wij niet in hoeverre deze moordpartij te maken had met de aanslag op de spoorwegen. Wel hiermede van doen hadden het in brand steken van huizen in Uitgeest en waarschijnlijk ook in Heiloo en dan in Zaandijk. Er werd het huis van Piet Wout [Woudt] aan de Provincialeweg opgeblazen en vier andere huizen in brand gestoken. De Zaandijkers hebben één uur tijd gehad om hun huisraad te bergen. Bij Jan Aten en notaris Dunkan [Doncan] was dat nog maar 10 minuten. Ook ik ben begonnen met wat huisraad naar elders te brengen.
Vanmiddag 12 oktober 1944 stopte de electriciteitsvoorziening. Mijn electrische klok stond op 4.33 uur. Wanneer zullen wij weer stroom krijgen. Ik zit nu bij een kaars te schrijven. Een goed bericht is dat ze de oude Heer Dekker gisteren vrijgelaten hebben. Schipper [Klaas] Bets heeft hem met zijn vrachtmotorboot uit Amsterdam gehaald. De andere Wormerveerse gijzelaars zijn ook vrij, behalve Ir. Adriaan Dekker.
(Wordt vervolgd)