De acht laatste (en zwaarste) oorlogsmaanden hield Dick Daalder een dagboek bij. De in Koog aan de Zaan wonende verzetsman was goed op de hoogte van de soms traumatische dagelijkse gang van zaken. Op Mei tot Mei publiceer ik in wekelijkse etappes zijn hele dagboek, met [ ] her en der wat duiding.

Maandag 23 oktober

[Rijkscommissaris Arthur] Seyss-Inquart schijnt het verbod van vervoer van levensmiddelen over de Zuiderzee te hebben opgeheven. Misschien dat Amsterdam ook weer eten krijgt. Een van de mannen van de Sicherheitsdienst, een zekere [Willi] Lages, zou dit betreuren en gezegd hebben dat het juist zo goed ging met de hongerblokkade van Amsterdam. ‘Noch ein wenig warten und dan bekommen wir für ein Pfund Butter heraus was wir wollen wissen.’ De man die dit gezegd heeft, hoopt dus dat de honger hem verraders zal brengen van de illegale beweging.

Vrijdag is in Zaandam vermoord een zekere J.K. [Theodorus Klut], aanvoerder van een bende inbrekers. Hij overviel met zijn kornuiten de wacht op fabrieken, molesteerde ze en stal dan grote hoeveelheden levensmiddelen, die hij voor zwarte prijzen verkocht. Deze moord schijnt geschied te zijn door de ondergrondse strijdkrachten. Andere leden van de bende hebben een waarschuwing gehad.

Dergelijke boeven, die allen nog veel gevangenisstraf tegoed hebben, zijn door de politie herhaaldelijk naar Haarlem gebracht, waar zij echter weer vrijgelaten werden, omdat de gevangenis vol zit met politieke gevangenen. De politie stond dus machteloos tegenover dit tuig. Ook schijnen er veel zwarthandelaren uitgekleed te worden en veel overvallen gepleegd te worden op boerderijen waar de boeren te hoge prijzen vragen. Dergelijke boerderijen worden gedeeltelijk leeggehaald. De buit zou ter beschikking gesteld worden aan het stakende spoorwegpersoneel. Dit zijn fantastische verhalen, maar wij leven in een wonderlijke tijd en ze boeien ons bijzonder.

Laatst hoorde ik van iemand die in Oostzaan boter kocht voor fl 12,- ‘nieuw geld’ per pond, d.w.z. hij hoefde nog niet te betalen, maar moest een handtekening zetten dat hij na de bevrijding fl 12,- zou betalen in de dan geldende Nederlandse munt.

Zondag 29 oktober

Vandaag hoorden wij uit de verte zwak kanongebulder. Men zegt dat dit uit het front van Brabant komt.

(Wordt vervolgd)