In de eerste jaren na de bevrijding was Walraven van Hall een begrip in Nederland. Het valt onder meer af te lezen aan de hoeveelheid geboortekaartjes in het familiearchief waarop blijde ouders kenbaar maken hun pasgeboren zoon als eerbetoon Walraven of Wally te hebben genoemd. (Een jaar of wat geleden ontving ik een mail van een moeder die vertelde dat haar zoon een reïncarnatie was van Walraven van Hall. Dat bewijs heb ik dan weer niet teruggevonden in bovengenoemd familiearchief.)
In de decennia na de Tweede Wereldoorlog zakte Van Hall en hetgeen hij had betekend weg in het collectieve geheugen. Met de speelfilm over zijn leven is er een nieuw monument gebouwd voor deze verzetsgrootheid, de belangrijkste illegale strijder die Nederland ooit had. En daarmee lijkt het met zijn naamsbekendheid de komende jaren wel goed te zitten.
In de gemeente waar hij de laatste vijf jaar van zijn leven woonde is helaas weinig monumentaals terug te vinden dat herinnert aan Walraven van Hall. Zijn woning, Westzijde 42, werd in de jaren zestig afgebroken en hetzelfde lot onderging de bank waar hij mede de scepter zwaaide. Waar Amsterdam twee blijvende herinneringen heeft gecreëerd voor Van Hall – een plaquette in het beursgebouw en een monumentale bronzen boom naast De Nederlandsche Bank – heeft Zaanstad hem, na een moeizame discussie, alleen vermeld op een namenbalk in de raadszaal. De Zaanstreek telt twee monumenten voor Hannie Schaft. Ze woonde hier niet, maar het is haar gegund. Voor de wèl in Zaandam wonende Van Hall moet er echter toch wel meer inzitten dan alleen die magere vernoeming in een vergaderruimte waar slechts een select publiek komt. Wellicht dat die film daartoe een aanzet kan vormen? En wie is er bereid om het initiatief te nemen?
Update: De gemeente Zaanstad heeft het verzuim goedgemaakt door de financiering van een blijvende herinnering op de plek waar ooit Van Halls Zaandamse woning stond. Zie hieronder. Een mooi gebaar.
(Mijn biografie Walraven van Hall. Premier van het verzet (1906-1945) is verkrijgbaar via elke Nederlandse boekhandel.)
2 gedachten over “Een monument voor Van Hall?”
Ik heb wat moete met het monument bij de Nederlandse bank. Was er nu niets anders te verzinnen? Het gaat hier over een belangrijke man in het verzet. Een borstbeeld met wat uitleg had toch ook gekund. Waarom mag het niet gewoon ouderwets mooi en indrukwekkend zijn.
De man die het monument mogelijk maakte wilde geen borstbeeld. De ontwerper wilde geen borstbeeld. En de familie Van Hall wilde geen borstbeeld. De familie is overigens zeer blij met het eindresultaat zoals het er nu is. En dat lijkt me het belangrijkste.