De ondergang van de oliehaven (14 mei 1940)
Op 14 mei 1940, de dag dat het Nederlandse leger capituleerde, werd een groot deel van de Amsterdamse Petroleumhaven vernietigd. In de navolgende dagen zag
Tegenvoeters: de Zaandamse ziekenhuizen in oorlogstijd
Tot 1941 kozen Zaanse patiënten al naar gelang hun levensovertuiging voor het neutrale Gemeente Ziekenhuis of het katholieke ziekenhuis St. Jan. Daarna kon, in ieder
De Zaanse oorlogsmisdaden van de ‘onovertroffen psychopaath’ Gerard Kuiters
Gerard Kuiters was in 1943 onder meer verantwoordelijkheid voor de arrestatie van de Zaandamse verzetsstrijder Sjef Swolfs. Die moest dat met de dood bekopen. Desondanks
Oorlogswandeling door de Westzijde
Ter gelegenheid van de viering van 75 jaar bevrijding maakte ik op verzoek van het 4 en 5 meicomité Zaanstad een wandelroute tussen de twee
Gé Franken, de vergeten burgemeester
Tussen het einde van de Duitse bezetting en 1974, het geboortejaar van Zaanstad, had de gemeente Zaandam vijf burgemeesters. Hun namen zijn nog altijd zichtbaar
De vervolging van de Zaanse joden
Voor een beoogd boek over de jodenvervolging in Nederland (en in het bijzonder de gevolgen in de Zaanstreek) schreef ik onderstaande inleiding. De beoogde publicatie
De kampcommandant en zijn al dan niet vermeende Zaanse maîtresse
Aan de – zeer lezenswaardige – bestseller-biografie van Ad van Liempt over Albert Gemmeker, de commandant van kamp Westerbork, zit een miniem Zaans tintje. Op
De naargeestige kampherinneringen van Gerrit Bakker
Bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie bevindt zich een oorlogsverhaal van Zaandammer Gerardus (‘Gerrit’) Bakker. Deze communistische verzetsman werd op 23 november 1943 (hij noemt
De naoorlogse teloorgang van de Zaanse synagoge
De gemeenteraad van Zaanstad besloot in 2010 unaniem dat het Inverdanproject ‘pas is afgerond als de synagoge in oude luister is hersteld’. Het duurde sindsdien
Synagoge 1865-1942-2017
In 2017 werd er een nieuwe gevelsteen geplaatst in wat resteerde van de Zaandamse synagoge. Het inspireerde Willem Munters om een toepasselijk gedicht te schrijven.
De negen/tien doden op de Burcht
Op 9 februari 1945 fusilleerden de Duitsers op de Burcht in Zaandam tien Todeskandidaten. Het was een vergelding voor een moordaanslag op de collaborerende politieman
Dodenherdenking in Wormerland
Op verzoek van de gemeente Wormerland maakte ik een tekst die tijdens de Dodenherdenking op 4 mei 2018 is voorgelezen bij de twee oorlogsmonumenten in
Anton Stam: de vergeten verzetsstrijder
Tien mannen en vrouwen vormden in oktober 1941 de leiding van wat zou uitgroeien tot het belangrijkste verzetsblad, Vrij Nederland. In de daarop volgende maanden
Nieuw: ‘Strijd. Het Zaanse verzet (1940-1945)’
De Tweede Wereldoorlog was smerig en ongewis. De Zaankanters die zich keerden tegen de bezetter en zijn handlangers pionierden en probeerden, onwennig als ze
Het verzet van Jopie Draaisma-van Doeland (1922-2018)
Op 22 maart 2018 overleed Johanna Stijntje (‘Jopie’) Draaisma-van Doeland (Koog aan de Zaan, 7-9-1922). Een paar jaar eerder interviewde ik haar, over haar illegale activiteiten tijdens