Hendrik van der Kraan, jodenjager
In vrijwel geen enkel boek over de Zaanstreek tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt zijn naam genoemd. Toch herbergde Zaandam gedurende die jaren één van de
De Zaanse handel met Westerbork
Opvallend veel Zaanse bedrijven leverden tussen 1940 en 1945 aan kamp Westerbork. Maar waarom? Medio 2011 verscheen het boek ‘Bloembollen’ voor Westerbork. Daarin is onder
Antisemitisme door vriend en vijand
Het was een opvallend bericht in het Noordhollands Dagblad van 10 december 2010 (overgenomen door onder meer Het Parool en GeenStijl): in 1943 stuurde een
Mislukte aanslagen van het Zaanse verzet
In de Zaanstreek werden tussen 1943 en 1945 ruim twintig mannen en vrouwen gedood door de illegaliteit. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat door deze liquidaties
Oorlogsmuseum in Zaandam?
Jolande Withuis, onderzoekster bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, hield een lezing bij de viering van 25 jaar Verzetsmuseum. Ik citeer de eerste twee alinea’s
Sinterklaas bij de Eikema’s
NIOD-medewerkster Hinke Piersma presenteerde in oktober 2009 het boek Zou de goede Sint wel komen… Ze heeft een stuk of vijftig Sinterklaasrijmen uit de oorlog bij elkaar gezet
Maker Zaans oorlogsverslag eindelijk bekend
De Duitse bezetter was nauwelijks verslagen of een van de honderden Zaanse verzetsmensen zette zich aan het schrijven van zijn (of was het haar?) oorlogsmemoires. De
De aanslag op het Zaandamse Arbeidsbureau
De waarschijnlijk meest spectaculaire verzetsactie in de Zaanstreek betreft de aanslag op het Gewestelijk Arbeidsbureau in Zaandam. In de nacht van 20 op 21 mei
Elly Premsela: opgepakt in de Botenmakersstraat
In de begin 2008 verschenen biografie over de bekende vormgever, binnenhuisarchitect, kunstenaar en homo-emancipator Benno Premsela (1920-1997) komt de dood van diens zus in Auschwitz
De Tweede Wereldoorlog voorspeld
Tijdens werkzaamheden in zijn woning aan de Burgemeester Ter Laanstraat 17 stuitte Zaandammer Robin Leek in de gang op een oude plafondplaat. Aan de onderkant stond
De start van het Verzetsplantsoen
In 2023 hield de Zaandamse Gemeenschap op te bestaan. De stichting – met op het hoogtepunt 250 organisaties – voorzag vanaf 1945 in de behoefte
Exil-poëzie van Johanna Petersen
De Duitse familie Petersen verliet in 1934 hun vaderland en belandde in Zaandam. Moeder Johanna (‘Henny’) Petersen-Stock (14-4-1888) had als joodse niets meer te zoeken in nazi-Duitsland en ook
Het laatste restje ethiek van Anton van der Waals
Anton van der Waals, misschien wel de grootste verrader die Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog telde, was genadeloos. Op één keer na. Een in Zaandam
Klein oorlogsleed
De Zaandamse aannemer Reinder Kakes heeft het niet zo op de nationaal-socialisten. Geen wonder dat de Zaandamse NSB-groepsleider L. van Westervoort op 19 december 1941 een
Het gevangenisdagboek van Jaap Buijs
De Zaandamse houthandelaar Jacob Buijs behoorde tot de top van zowel het Zaanse als het landelijke verzet. Ruim vier jaar lang weet hij de bezetter