Gevlucht. Zaandam/Westerbork/Koog-Zaandijk
Elders op deze website is te lezen dat tussen juli 1942 en april 1945 rond de 370 joodse gevangenen uit kamp Westerbork wisten te ontsnappen.
Opmars en neergang van de ‘stinkende’ Zaandamse (nationaal-)socialist Jan Duijs
Een veelbelovender politicus dan Jan Duijs heeft de Zaanstreek zelden gehad, in de dubbele betekenis van het woord. De charismatische SDAP’er schetste zijn massale arbeidersachterban
De moord op advocaat Theo Eskens (1906-1944)
Dat Theo Eskens amper een rol speelt in de Zaanse oorlogsliteratuur is zowel begrijpelijk als een omissie. In de week dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak,
Botsende belangen. De Zaandamse Rijksduitsers
Een jaar na de Duitse inval in Nederland woonden er in Zaandam ruim tweehonderd Rijksduitsers. Het was een explosief amalgaam, met zowel tientallen veelal joodse
Zaanse politie tussen collaboratie en verzet
In de volksmond klinkt nog wel eens dat het Nederlandse politiekorps massaal ‘fout’ was tijdens de oorlog. Daarop valt het nodige af te dingen. Maar
Opkomst en ondergang van de ‘wilde’ verzetsgroep Koog-Bloemwijk
Over de verzetsgroep Koog-Bloemwijk kan alleen maar in superlatieven worden gesproken. Zaanser dan dit illegale gezelschap was er niet. Het was de brutaalst opererende ondergrondse
Het verdwenen oorlogsmonument
Zijn familie is al decennia op zoek naar informatie over Hendrikus ten Napel (Wormerveer, 28-4-1923/Schwesing-Engelsburg, 27-11-1944). De Wormerveerder stierf als dwangarbeider in Duitsland, maar heel
Hoe omvangrijk was het joodse verzet?
In mei 2021 maakte het NIOD bekend een onderzoek te willen beginnen naar het joodse verzet in Nederland. Was dat bovengemiddeld, in vergelijking met de
De Zaanstreek als overtreffende trap
Sinds 2006 publiceer ik boeken en artikelen over de jaren 1940-1945. Dat levert steevast twee vragen op. Moet dat nou, nóg een oorlogsverhaal? En waarom
29 juni 1940: de dag dat de republikeinse Zaanstreek monarchistisch werd
De ‘rooie’ Zaanstreek is tijdens de jaren dertig in meerderheid republikeins en anti-Duits ingesteld. Maar op 29 juni 1940 stromen de straten opeens vol met
Het warrige schotschrift van nazihandlanger Martinus Duijvis
Aan het christelijke Nederlandsche volk zag het daglicht in januari 1941. Het boek ‘werd in beslag genomen en, nadat men gepoogd had mij voor gek
De Artillerie-Inrichtingen als hofleverancier van het gewapend verzet
In zijn magnum opus Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog besteedde Loe de Jong tientallen pagina’s aan de Artillerie-Inrichtingen in Zaandam. Zijn aandacht bleef
De onbekende verzetsgroep Kempenaar
In mei 2021 ontving het Gemeentearchief een flinke stapel documenten en foto’s van de Zaandamse firma P. & K. Bets. Tussen de papieren van deze
De synagoge als tastbare herinnering
Met het oog op het in oude luister herstellen van dat wat er resteert van de Zaandamse synagoge schreef ik onderstaand artikel. Een verkorte en
De mysterieuze verdwijning van de Zaanse synagoge-inventaris
Na de bevrijding bleek er van de Zaandamse synagoge-inventaris verrassend veel bewaard gebleven. In de daarop volgende decennia verdwenen vrijwel alle bezittingen alsnog, vaak op