Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

De laatste wil van Willem Ragut

De Zaandamse politiechef Willem Marinus Ragut leek aan te voelen dat hij het eind van de oorlog niet zou halen. Een half jaar voordat Hannie Schaft en Jan Bonekamp hem liquideerden, stelde hij zijn testament op. ‘Van mijn overlijden zal op geen enkele wijze ruchtbaarheid te geven zijn.

Op 21 juni 1944 schoot Hannie Schaft in de Zaandamse Westzijde Willem Marinus Ragut van zijn fiets. Daarna completeerde haar vriend Jan Bonekamp de eliminatie door nog twee schoten op de collaborerende politiechef af te vuren. Tragisch genoeg wist Ragut zich net voor het fatale schot nog één keer op te richten en vijf kogels naar zijn belager te schieten. Dodelijk gewond strompelde Bonekamp weg. De gealarmeerde Zaandamse politie vond hem even later naast een bloemenzaak in de Westzijde. Voor Bonekamp stierf, ontfutselde de Sicherheitsdienst hem gegevens die ook het einde van Hannie Schaft inleidden, op 17 april 1945.

Gedragsregels

Het was alsof Willem Ragut voorzag dat hij geen vreedzame dood zou sterven. Hoewel hij nog maar 46 jaar oud was, paste hij eind november 1943 zijn laatste wil aan. Die begon met de wens ‘dat bij mijn overlijden -hetzij gewelddadig, hetzij natuurlijk- de navolgende gedragsregels moeten worden gevolgd’. Waarna er een gedetailleerde beschrijving kwam hoe te handelen na zijn dood. Centraal daarbij stond zijn eis dat er geen ruchtbaarheid aan mocht worden gegeven, ’terwijl onder geen enkele voorwaarde bloemen of anderszins de kist mogen dekken! Mijn lijk zal niet worden “tentoongesteld”, noch voor mijn nabestaanden, noch voor anderen.’ De crematie moest wat hem betrof in alle stilte plaatsvinden, met hoogstens wat familieleden in de omgeving. ‘Rouwkaarten, doodsadvertenties, bloemen, rouwbeklag en anderszins hebben achterwege te blijven!’ Waarom Ragut elke vorm van eerbetoon uitsloot is een raadsel, maar in elke zin benadrukte hij dat dit niet onderhandelbaar was.

‘Mijn lijk zal niet worden “tentoongesteld”, noch voor mijn nabestaanden, noch voor anderen.’

Dat hij uitging van een aanslag die zijn leven zou beëindigen, kwam ook verderop in zijn testament ter sprake. ‘Wanneer mijn dood niet direct is gevolgd op een gewelddadige aanslag, doch dat mijn dood intreedt eenigen tijd na den aanslag en ik in een inrichting moet worden opgenomen, dan zal dit een inrichting zijn, niet gelegen in mijn woonplaats of standplaats.’ Het Gemeenteziekenhuis en het St. Jan in Zaandam moesten dus geen plek inruimen voor Willem Ragut. Althans, hij wilde daar niet in levenden lijve verblijven. Nadat zijn dood was geconstateerd, werd Ragut alsnog naar het Gemeenteziekenhuis in de Frans Halsstraat vervoerd. Van daar werd hij korte tijd later overgebracht naar het crematorium.

‘Sluipmoord’

‘Sluipmoord maakte te Zaandam een einde aan het leven van den Corpschef der Gemeentepolitie.’

De NSB en de rijksoverheid respecteerden Raguts wens om aan zijn dood geen ruchtbaarheid te geven. Er verscheen alleen een kort berichtje in het politieblad. ‘Sluipmoord maakte te Zaandam een einde aan het leven van den Corpschef der Gemeentepolitie, den Kapitein W.M. Ragut. De gevallene heeft in zijn uiterste wil bepaald, dat van zijn dood geenerlei ophef zal worden gemaakt, welke wilsbeschikking wij ook op deze plaats eerbiedigen.’ ‘Gelukkig’ kon de dienstdoende redactie op dezelfde pagina wel uitgebreid eer betonen aan drie andere collaborerende politiemannen die in juni 1944 ‘door moordenaarshand’ het leven lieten. Zij waren respectievelijk ‘een lichtend voorbeeld’ en ‘een held’, reden om ze met korpseer ter aarde te bestellen. ‘Hun eer was: trouw!’

Pas na de oorlog zou de naam van Willem Marinus Ragut in bredere kring bekend worden. Maar dan vooral als het doelwit van Hannie Schaft en Jan Bonekamp, die deze verraderlijke en voor het verzet levensgevaarlijke politiechef met liefde uit de weg ruimden om erger te voorkomen.

De urn met as van Willem Ragut en zijn in 1985 gestorven echtgenote Lydia bevindt zich overigens nog altijd in crematorium Driehuis-Westerveld, ontdekte Eric Wilderom. De weinige stoffelijke resten zijn te vinden in columbarium 3, nummer FF4.

Foto Eric Wilderom.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en dit wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.

ValutaBedrag





1 gedachte over “De laatste wil van Willem Ragut”

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.