De tweede aanslag op het Zaandamse Arbeidsbureau

Nadat twee Zaandamse verzetsstrijders in mei 1943 het Gewestelijk Arbeidsbureau in de as legden, verhuisde wat er resteerde van de inboedel naar een nieuwe locatie in de Stationsstraat, het kantoor van Houthandel v/h William Pont. Op 13 januari 1945 blies het verzet ook dat Zaandamse gebouw op. De aanslag verliep alleen niet helemaal zoals gepland. … Lees verder

Schrijver Ludwig Kunz: vijftien jaar staatsvijand

De Duitse schrijver Ludwig Kunz werd bijna vijftien jaar lang als staatsvijand behandeld. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazistische machthebbers, na de bevrijding door de Nederlandse overheid. Textielfabriek In de plaats waar hij ter wereld kwam en opgroeide, leidde Ludwig Kunz (Görlitz, 15-2-1900) tussen 1921 en 1938 de verkoopafdeling van een textielfabriek. … Lees verder

De naoorlogse afrekening (die duizenden onschuldige Duitsers trof)

Joodse Nederlanders die de Holocaust overleefden kregen na de oorlog vaak te maken met een kille overheid, geroofd bezit en belastingnaheffingen. Duits-joodse en politieke vluchtelingen in Nederland moesten ook nog eens bewijzen dat ze geen ‘vijand’ waren. En daar stevig voor betalen. Weinig empathie Dat de weinige Nederlandse joden die de bevrijding mochten beleven daarna … Lees verder

Hembrug keer op keer gered. Of toch niet?

Remmert Aten en Jaap Boll verwierven nationale faam omdat ze in de nacht van 26 op 27 september 1944 na een gewaagde zwempartij tonnen springstof uit een pijler van de Hembrug wisten te verwijderen. Amper bekend: er werden het laatste oorlogsjaar nog zeven pogingen gedaan om te voorkomen dat de Duitsers deze cruciale spoorbrug opbliezen. … Lees verder

Martinus Arends: de eerste Zaanse verzetsstrijder?

Martinus Arends was een van de eerste Nederlandse verzetsstrijders. Hij behoorde tot de weinige pioniers die de bezetting overleefden, zij het ternauwernood. Vreemd genoeg is deze Zaandamse havenloods volledig weggezakt in de geschiedenis. Onzichtbaar Sommige verzetsstrijders belanden na de Tweede Wereldoorlog in de vergetelheid. Martinus Arends (Zaandam, 8-1-1891), die al in de voorzomer van 1940 … Lees verder

Gewapend vrouwenverzet in de Zaanstreek

Gewapend verzet werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland vooral gezien als een mannenzaak. Vrouwen die liquidaties uitvoerden, zoals Hannie Schaft, Truus en Freddie Oversteegen, waren al helemaal uitzonderlijk. Maar geoefend werd er wel door beide seksen, vooral tijdens de laatste oorlogsmaanden. (De)monteren De bezetter onderschatte nogal eens de inzet van vrouwen binnen de illegaliteit. … Lees verder

Maarten van der Bijl: ontsnapt aan de vlammen

Een Duitse inval bij een verzetsbolwerk in het Gelderse Harfsen kostte vier mensen het leven. Bij het drama op 14 oktober 1944 waren twee Zaankanters betrokken. Plus de latere burgemeester van Zaandam. Gé Franken Laat ik beginnen met die Zaankanter-in-wording. Gé Franken krijgt in 1958 de burgemeestersketting van Zaandam omgehangen, maar zit in 1944 nog … Lees verder

Tof Hofland: wapenverzamelaar (2)

Herman Willem (alias ‘Toffie’) Hofland moest in oktober 1944 vluchten uit Wormerveer. De Duitsers verdachten deze kleurrijke verzetsstrijder – overigens onterecht – van betrokkenheid bij de liquidatie van een politieman. Hofland (28-10-1919) dook onder in Spanbroek. Nadien beschreef hij zijn rol bij het bergen van vrijwel alle geallieerde wapen- en munitiedroppings in die omgeving. Spanbroek … Lees verder