Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
De waarschijnlijk meest spectaculaire verzetsactie in de Zaanstreek betreft de aanslag op het Gewestelijk Arbeidsbureau in Zaandam. In de nacht van 20 op 21 mei 1943 verdween de administratie van het bureau in de vlammen. 65 jaar na dato dook er een nieuwe foto op van de immense brand die het gevolg was van deze sabotage. … Lees meer
In de begin 2008 verschenen biografie over de bekende vormgever, binnenhuisarchitect, kunstenaar en homo-emancipator Benno Premsela (1920-1997) komt de dood van diens zus in Auschwitz slechts summier ter sprake. Elly Premsela werd eind 1943 opgepakt in haar schuilplaats aan de Zaandamse Botenmakersstraat, met noodlottige gevolgen. Wie was deze verplegende kunstenares? Elly Premsela komt op 29 … Lees meer
Tijdens werkzaamheden in zijn woning aan de Burgemeester Ter Laanstraat 17 stuitte Zaandammer Robin Leek in de gang op een oude plafondplaat. Aan de onderkant stond met potlood een tekst geschreven, een goed gebruik onder timmerlieden wanneer ze een nieuwe woning bouwden. Het huis dateert uit 1938 en dat correspondeert met het jaartal dat timmerman G. Roos noteerde. … Lees meer
Op 4 mei is het om 20.00 uur altijd druk bij het Verzetsplantsoen aan de Zaandamse de Savornin Lohmanstraat. Standaard verzamelen zich dan een paar honderd mensen voor ‘Dikke Bertha’, zoals het door Theo van Reijn ontworpen standbeeld dat daar staat in de volksmond heet. Weinigen zullen zich realiseren hoe moeizaam de totstandkoming van het … Lees meer
De Duitse familie Petersen verliet in 1934 hun vaderland en belandde in Zaandam. Moeder Johanna (‘Henny’) Petersen-Stock (14-4-1888) had als joodse niets meer te zoeken in nazi-Duitsland en ook -de niet-joodse- vader Jacob Willy Heinrich (1-2-1895) ging daar als sociaal-democraat en Esperantist een weinig rooskleurige toekomst tegemoet. Het gezin (vader, moeder, twee dochters) kwam heelhuis door de oorlog, al … Lees meer
Anton van der Waals, misschien wel de grootste verrader die Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog telde, was genadeloos. Op één keer na. Een in Zaandam ondergedoken joods meisje haalde daardoor heelhuids de bevrijding. De Zaandamse wiskundeleraar en verzetsman George Louis Jambroes vlucht in het najaar van 1941 naar Engeland, waar hij in maart 1942 aankomt. … Lees meer
De Zaandamse aannemer Reinder Kakes heeft het niet zo op de nationaal-socialisten. Geen wonder dat de Zaandamse NSB-groepsleider L. van Westervoort op 19 december 1941 een brief opstelt met de tekst: “Kameraad, Bij informatie is komen vast te staan, dat de heer R. Kakes, Westzijde 262b, te Zaandam, fel anti-N.S.B. is. Zijn uitlatingen en houding moeten … Lees meer
De Zaandamse houthandelaar Jacob Buijs behoorde tot de top van zowel het Zaanse als het landelijke verzet. Ruim vier jaar lang weet hij de bezetter om de tuin te leiden, maar in de ochtend van 12 januari 1945 valt de Sicherheitsdienst binnen op het adres waar een vergadering plaatsvindt van de Stichting 1940-1945. Jaap Buijs … Lees meer