Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

Dirk Schermer en de Stichting 1940-1945

In 1943 verhuisde Dirk Schermer naar Zaandam, waar hij diep in het communistische verzet belandde. Ruim dertig jaar later deed hij daarvan verslag in een brief aan de Stichting 1940-1945. Met toestemming van zijn familie is dat inkijkje in het illegale leven hieronder gepubliceerd. Albert Heijn ‘Ondergetekende, Dirk Schermer, geboren 17 november 1909 te Uitgeest, … Lees meer

Nooit werd er meer iets van hem vernomen (deel 3)

Het Gemeentearchief Zaanstad bezit een lang, mooi geschreven oorlogsverhaal met verwijzingen naar niet nader genoemde joodse onderduikers en hun helpers in en buiten de Zaanstreek. Inmiddels is duidelijk waar deze gebeurtenissen zich afspeelden en wie de geanonimiseerde personen waren. Op meitotmei.nl het in drie delen gesplitste verhaal, met tussen [ ] de werkelijke namen. Hier … Lees meer

En daar stond hij, de ondergedoken jodenman (deel 2)

Het Gemeentearchief Zaanstad bezit een lang, mooi geschreven oorlogsverhaal met verwijzingen naar niet nader genoemde joodse onderduikers en hun helpers in en buiten de Zaanstreek. Inmiddels is duidelijk waar deze gebeurtenissen zich afspeelden en wie de geanonimiseerde personen waren. Op meitotmei.nl het in drie delen gesplitste verhaal, met tussen [ ] de werkelijke namen. De … Lees meer

Een lange straat was het… (deel 1)

Het Gemeentearchief Zaanstad bezit een lang, mooi geschreven oorlogsverhaal met verwijzingen naar niet nader genoemde joodse onderduikers en hun helpers in en buiten de Zaanstreek. Inmiddels is duidelijk waar deze gebeurtenissen zich afspeelden en wie de geanonimiseerde personen waren. Op meitotmei.nl het in drie delen gesplitste verhaal. Deel 1: Een lange straat was het… De … Lees meer

De dood van Gerrit van Heijninge (en dertien anderen)

Op 24 februari 2023 presenteerde Filip Bloem zijn boek over Jan Brasser. Deze leider van het gewapend verzet in Noord-Holland Noord nam onder veel meer het initiatief tot het bevrijden van een groep Zaanse beoogde dwangarbeiders. Het werd een gewaagde actie met een zure afdronk. Onlangs ontving ik een verslag van de bevrijdingsactie die de … Lees meer

Het eerste Zaanse papieren protest

In juni 1940 draaiden in een Wormerveerse woning enkele familieleden het eerste Zaanse protest tegen de Duitse bezetting door een stencilmachine. De volgende vijf jaar zou in hun illegale drukkerij een reeks van ondergrondse bladen het licht zien. Het boek Bezetting en verzet aan de Zaan (1985) opent met het verhaal van een klein groepje … Lees meer

Kinderliedjes in een hopeloze tijd

In 1943 zong een driejarig joods meisje uit Amsterdam wat liedjes voor haar ondergedoken vader en moeder. De peuter, haar ouders en de geluidsopname overleefden de oorlog. Haar grootouders – ook hoorbaar op de plaat – stierven in vernietigingskamp Sobibór. Andries Gobes (1909) en Sara Gobes-Vleeschhouwer (1910) hadden al vroeg door dat de bezetting van … Lees meer

Nazistisch eten op het Klamperspad

Op 20 oktober 1940 vond de eerste van een reeks Zaanse ‘eenpansmaaltijden’ plaats. Ze werden vastgelegd in een fotoalbum. Door de vlucht van de eigenaar, vier jaar later, en een alerte jongen beschikken we nu nog over de kiekjes van dit nazistische eetfeestje. Maar wie staan daar eigenlijk op? Ortskommandant Wilhelm Wolniewicz – zeg maar … Lees meer