Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

De raadselachtige dood van V-Mann Johnny de Droog

Op 19 februari 1945 stierf Johnny de Droog een eenzame dood. Zijn collega’s vonden de V-Mann met een kogel in zijn hoofd. Was het zelfmoord? Moord? En door wie dan? Tot vandaag de dag houden deze vragen de gemoederen bezig. In mijn biografie over een van de grootste verraders die Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog … Lees meer

De moord op Walraven van Hall

Op 12 februari 1945 stierf Walraven van Hall in Haarlem voor een vuurpeloton. Hieronder een fragment uit het slothoofdstuk van mijn biografie over deze Zaandammer, Nederlands belangrijkste verzetsleider tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Sicherheitsdienst heeft Walraven op 27 januari naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans gebracht. Tevergeefs proberen ze om hem aan het … Lees meer

Etty Hillesum en Carla Simons: spiegelbeelden?

Op 20 september 2022 verscheen Judith Koelemijers biografie van Etty Hillesum. Deze joodse vrouw uit Amsterdam werd bekend door de publicatie van haar oorlogsdagboek, 38 jaar na haar dood. De talloze overeenkomsten met het leven van een ander Holocaust-slachtoffer uit de hoofdstad, Carla Simons, zijn te veelvuldig en opvallend om ongenoemd te laten. Etty Hillesum … Lees meer

Archiveren moet je leren

In de prachtige documentaire Allen tegen allen (2019), over het vooroorlogse Nederlandse fascisme, komt een keur aan verzamelaars langs. Een logo van de NSB, het paspoort van Mussert, zeldzame partijspeldjes; de trots op en begeerte naar nazistische parafernalia spat uit hun ogen. De extreemrechtse collecties zijn hen gegund. Maar toch… Februaristaking Toen ik in 2017 … Lees meer

Gevangene Jaap Buijs was 166.500 gulden waard (maar het geld raakte zoek)

Oud-verzetsman Jacob ‘Jaap’ Buijs (1888-1960) wordt waarschijnlijk geëerd in het Zaanse straatbeeld. Als het aan de gemeente Zaanstad ligt, krijgt hij een brug naar zich vernoemd. Gezien Buijs’ toenmalige woonplaats en beroep -houthandelaar-, lijkt het me logisch dat dat een houten oeververbinding in Zaandam wordt. Dat Buijs niet eerder is vernoemd, is zowel betreurenswaardig als … Lees meer

Kat in het nauw

Dat de nood tijdens de Hongerwinter werd gelenigd met bloembollen mag algemeen bekend verondersteld worden. Dat ook de kat werd ingezet om in het geïsoleerde westen van Nederland nog iets eetbaars op tafel te krijgen, weten minder mensen. Naar schatting bijna de helft van de huiskatten haalde de bevrijding niet. De jacht op deze dieren … Lees meer

Joods roofgoed: Bandoeng, Amsterdam, Wormer, Krommenie

Joods roofgoed dat bestemd was voor vernietiging bij de Wormer papierfabriek Van Gelder bleef behouden dankzij een arbeider uit Krommenie. Maar wie zijn de mensen op die bewaard gebleven foto’s uit de Tweede Wereldoorlog? Nadat in 1942 in Amsterdam de eerste grootschalige razzia’s tegen joden hadden plaatsgevonden, zagen de inwoners van Wormer dag na dag … Lees meer