Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

Het BVD-dossier van de zussen Brilleslijper (’t Hooge Nest)

Had Roxane van Iperen de beschikking gehad over de BVD-dossiers van de zussen Janny en Lien Brilleslijper, dan was haar bestseller ’t Hooge Nest wellicht een stuk dikker geworden. De geheime dienst beschouwde deze joodse verzetsstrijdsters namelijk als ‘internationaal politiek verdachte personen’. Roxane van Iperen Toen Roxane van Iperen in 2018 haar boek ’t Hooge … Lees meer

Leo Horn als staatsgevaarlijke scheidsrechter

Als joodse verzetsstrijder werd hij in de oorlog gezocht door de nazi’s. Nadien hield de Binnenlandse Veiligheidsdienst Leo Horn langdurig in de gaten. Vanwaar die vijandige belangstelling voor de misschien wel beste scheidsrechter die Nederland ooit had? Scheidsrechter ‘Aangelegd op verzoek van ACD PIB d.d. 3-3-1954’, luidt de eerste zin in het BVD-dossier van Amsterdammer … Lees meer

De ontsnapping van Ruth Donath

Zaandammer Piet Bosboom hielp tussen 1942 en 1945 minstens honderd joodse vervolgden aan een onderduikplek. Een van hen was Ruth Donath. Onlangs ontving ik een door haar geschreven verslag waarin ze haar oorlogsperikelen weergeeft. Na de Anschluss bij Duitsland ontvluchtte Ruth Donath (Wenen, 21-7-1914) haar geboorteland Oostenrijk. In 1941 kwam ze als dienstmeisje bij de … Lees meer

Het BVD-dossier over de stadhoudersbrief

Het was brisant nieuws in De Telegraaf van 21 januari 1977. Volgens een oud-verzetsstrijdster had prins Bernhard in het voorjaar van 1942 een brief aan Hitler geschreven ‘waarin hij verschrikkelijke dingen toezegt in geval Duitsland de oorlog wint’. Maar waar is die zogenaamde ‘stadhoudersbrief’ gebleven? Zwarte Panter Cornelia Gijsberta (‘Jeanette’) Kamphorst nam het tijdens de … Lees meer

De plundering van de archieven

De Nederlandse archieven worden beroofd van hun oorlogsdocumenten. Tegelijkertijd bloeit de handel in materiaal uit de jaren 1940-1945. Zou er een relatie zijn? Een paar jaar geleden boog ik me in het Nationaal Archief over een strafdossier van een nazicollaborateur. Naast me deed een oudere man hetzelfde. Op een gegeven moment zag ik vanuit mijn … Lees meer

Joodse timmerman uit Oostzaan in Westerborkfilm

Het gebeurt niet vaak, maar een enkele keer worden er mensen herkend die figureren in de zogeheten Westerborkfilm. Onlangs schreef een Amerikaanse me dat ze in de roemruchte opnamen uit het Duitse Durchgangslager haar oom herkende, de tot september 1940 in Oostzaan verblijvende vluchteling Josef Laufbaum. In december 2021 plaatste ik op deze site een … Lees meer

De vele mythes rond Hannie Schaft (2)

In 2015 schreef ik dit artikel over de vele mythes die over Hannie Schaft de ronde doen. Het lijkt sindsdien alleen maar erger te worden. Op 4 mei 2023 publiceerde het Noordhollands Dagblad een lang stuk over de plek in de duinen bij Overveen waar Hannie Schaft werd geëxecuteerd en begraven. Die plek ‘moet geheim … Lees meer

De BVD en de affaire-Goudstikker

Tussen de ruim 71.000 BVD-dossiers die het Nationaal Archief eind 2022 vrijgaf, zit er één waarin prins Bernhard en zijn moeder, de van zijn bezittingen beroofde joodse antiquair Jacques Goudstikker, Hermann Göring en de met hem bevriende kunstrover Alois Miedl samenkomen. Alois Miedl (München, 3-3-1903) klom in Duitsland achtereenvolgens op tot directeur van de Schantung-Handelsaktiengesellschaft … Lees meer